Gelişen teknoloji ve internetin günlük hayatımıza nüfus etmesinin beraberinde getirdiği online zorbalık, şiddet ve yanlış kullanımlar...
İnternet’in tarihi 1950’li yıllarda bilgisayarların gelişmesi ile başlar. İlk olarak ülkelerin savunma amacıyla kullanılan internet 1990’ların sonuna gelindiğinde halk tarafından da kullanılmaya başlamış, toplumda adeta bir devrim etkisi yaratmıştır. Özellikle 21. yüzyıldan itibaren yoğun bir şekilde kullanılmaya başlanan internet cep telefonlarının da devreye girmesiyle günümüzde çocuktan gence, yetişkinden yaşlıya herkesin elinin altındadır.
Hayatı Kolaylaştıran İnternet’in Dezavantajları
Hiç şüphesiz ki internet, kullanan herkesin hayatını kolaylaştırmıştır. İnsanlar arasında iletişim kolaylaşmış, aynı anda birden çok kişiye ulaşmak mümkün hale gelmiş, bilgiye ulaşmak eskiye göre daha olanaklı hale gelmiştir. Peki, ulaşması bu kadar kolay olan internetin hiç mi dezavantajları yok? Hayatta hemen hemen birçok şeyin nasıl olumlu olduğu kadar olumsuz tarafları varsa, pek tabi internet de öyledir. Günlük yaşantımızın nerdeyse her alanında bize kolaylık sağlamasına karşılık, çocuk ve gençlerin bu kolaylığı kötüye kullanımına da olanak vermektedir. Sohbet odaları, e-posta ve web sayfaları çocuk ve gençlerin uygunsuz materyallere ulaşımını da mümkün kılmaktadır. Şiddet içeren oyunlar, cinsiyet ayrımcılığı, ırkçılığı yücelten ya da genç beyinleri yanlış yönlendiren siteler çocuklarımız ve gençlerimiz için önemli tehlike arz etmekle birlikte bağımlılığa da yol açabilmektedir. Özellikle sanal ortamda online olarak oynanan bilgisayar oyunları çocuk ve gençlerde şiddetin kabul edilebilir bir olgu olarak algılanmasına neden olmaktadır. Sanal ortamda oyun oynama yaşının 6-8 yaş arasına düşmesi okullarda öğrencilerin göstermiş olduğu zorbalık davranışlarını teknolojiyi kullanarak gerçekleştirmelerine olanak sağlamıştır. Zorbalığın bir uygulanma çeşidi olarak sanal zorbalık; okullarda ve erken yaşlarda hem uygulayan hem de maruz kalan bireyler için ciddi sonuçlar doğurmaktadır.
İnternet kullanımının bir dezavantajı olarak ortaya çıkan sanal zorbalık; bir birey ya da grup tarafından bilginin ve iletişim teknolojisinin başkalarına zarar vermek amacıyla kullanılmasıdır. Sanal zorbalık elektronik metin ortamındaki inatçı ve tekrarlayan zararlı davranışlardır ki bu eylemler cep telefonu, kısa mesaj, elektronik posta, internet, anlık mesajlaşma, kişisel web siteleri, sohbet odaları gibi çeşitli web ve/veya teknolojik ortamlarda olabilir.
Sanal zorbalığı genel zorbalıktan ayrılan bazı temel özellikler bulunmaktadır. Bunlardan ilki sanal ortamda zorbaca davranışlarda bulunan kişiler, kim oldukları bilinmeden bu davranışları gerçekleştirebilirler. İkincisi genel zorbalığı sadece olayın gerçekleştiği yerde bulunup, bu olaya şahit olan kişiler öğrenirken, sanal zorbalık olayları sadece uygulandığı ortamlarda değil aynı zamanda dijital ortamlar aracılığıyla tüm dünyadan öğrenilebilmektedir. Üçüncü olarak sanal zorbaca davranışlarda şiddet ve cinsellik daha kolay ve daha fazla kullanılabilmektedir. Bunun yanında genel zorbaca davranışlara maruz kalan kurbanlar zorbaca davranışın meydana geldiği alandan ayrıldıktan sonra zorbalardan kurtulabilmesine rağmen sanal kurbanların zorbaca davranışlardan kurtulabilecekleri bir alan bulunmamaktadır. Bu yönüyle sanal zorbalık zaman ve mekândan bağımsız olarak her an ve her yerde gerçekleştirilebilmekte ve kurbanın sürekli zorbalığa maruz kalacağı kaygısıyla yaşamasına neden olabilmektedir.
Sanal zorbalığın genel zorbalığa kıyasla uygulanması ve bireylerin bu davranışlara daha kolay maruz kalabilmeleri, konunun önemini ortaya koymaktadır. Çocuklarımızı ve gençlerimizi korumayı, kollamayı zorlaştıran aynı zamanda onların bu gibi davranışlara maruz kalmalarını da kolaylaştıran bir olgudur. Bu gibi nedenler göz önünde bulundurulduğunda, ciddiyetle ele alınması gereken bir konudur.
Dünyanın birçok ülkesinde siber zorbalıkla ilgili olgular zaman zaman basında yer almaktadır. Örneğin; Amerika’da 9 yaşında bir kız çocuğu evindeki kişisel bilgisayarından “seni öldürmeye geliyorum” şeklinde tehdit edici mesajlar almış, yine 12 yaşındaki bir başka kız çocuğuna okuldaki bilgisayar aracılığı ile ırkçı, korkutucu e postalar gönderilmiştir. Evinde ve okulunda bilgisayar kullanan her iki çocuk da sanal zorbalığın korkunç dünyasıyla karşı karşıya kalmışlardır. 13 yaşındaki Megan adlı bir kız çocuğu popüler bir sosyal iletişim sitesi aracılığı ile taciz edildiği için intihar etme girişiminde bulunmuştur. Tacizci Megan’ın annesinin eski bir arkadaşı çıkmıştır. Saldırgan farklı bir kimlik altında Mega ile yazışmış ve onun hakkında bilgiler edindikten sonra bu bilgileri ona iftira atarak küçük düşürmek amacıyla kullanmıştır.
Yapılacak ilk şey doğumdan itibaren bireylerin sağlıklı bir benlik algısı oluşturabilmelerine olanak sağlamaktır. Bu gelişimin sürekli devam ettiği göz önünde bulundurulursa; aile- okul- çevre iş birliği sağlanmalıdır. Ailede başlayan gelişim okulda ve çevre etkenler sayesinde devam etmektedir. Öncelikle çocuk sahibi olmak isteyen bireylerin çocuk yetiştirme-eğitme programlarına dâhil olmaları, buna yönelik eğitimlerin yapılması sağlanmaya çalışılmalıdır. Okula başlayan bireylerin öncelikli olarak kişilik gelişimleri göz önünde bulundurulmalı, sosyalleşme, kendini ifade etme gibi özellikleri beslenmelidir. Eğitim-öğretim yıllarının ilerleyen süreçlerinde Psikoloji, Sosyoloji, Felsefe gibi kişiyi düşünmeye iten, kendisine ve çevresine dair farkındalık kazanmasını sağlayacak dersler zorunlu hale getirilmelidir.
Sanal zorbalık davranışları, bu davranışların sebep ve sonuçları, sanal mağdurların yaşadığı sorunlar ve bu sorunlara yönelik çözüm önerileriyle ilgili okul yöneticileri, psikolojik danışman ve rehberlik uzmanları, öğretmen, öğrenci ve velilere yönelik konuyla ilgili bilgilendirici çalışmaların yapılmasının yararlı olacağı düşünülmektedir. Bu tür çalışmalar ile bu kitlenin sanal zorbalık kavramıyla ilgili farkındalık düzeylerinin artırılması, öğrencilerin sanal zorbalık davranışları ve mağduriyetlerinin önlenmesinde yararlı olabilir.
Yonca Yaprak
Okyanus Kolejleri Mimaroba Lise PDR Öğretmeni
Şu an herhangi bir yorum yok. İlk yorumu yapmak ister misiniz?
