Duygular ve Farkındalık

İnsan, aslında duyguları ve duygularını bir diğerine yansıttığı kadar vardır. Bu noktada kendi duyguları ile temasta olamayan bireyin bir diğerine yansıttığı duygu konusunda farkındalığı ilişkide yapı taşı olur. Belli başlı olaylara verilen belli başlı tepkilere ait duygularımız olsa da, duygunun farkında olmak başka bir eylemdir. Kendi duyguları ile temasta olmayan birey ise o duygunun belirgin gözlemlendiği kişiler ile hayatının bir noktasında yolunu kesiştirir. Örneğin kendisini dürüst diye tanımlayan ama arada bir söylediği yalanları tamamen yok sayan bir insanın, hayatının çok önemli bir dönemecinde yalancı bir insanla yolunun kesişme olasılığı, bu yönü ile temasta olan başka bir insana oranla fazladır. Yani kısaca, yalan söyleme yönü ile temasta olan kişinin farkındalık düzeyi yalancı kişiye karşı onu daha temkinli kılar. Bir bakıma duygulara temas, kendine farkındalıktır aslında. Ve daha az hayal kırıklığının tedbiridir bir anlamda.

Yaratıcı Drama-Duygular ve Farkındalık:

5. sınıf öğrencisi olmak, arada bir yerlerde sıkışmış olmakla yakın bir anlam taşımakta. Büyüdüm mü, küçük müyüm, ergen olsam mı? Hayır, çocukluk daha keyifli… İşte bu düşüncelerin karşılığı birçok duygu ile farklı bir fiziksel ortam ve sosyal çevre birleşince oryantasyon bir süreç olarak moda tabir şeklinde hayatımıza giriyor. Birçok yaş grubunda söylemden ziyade kabul gören davranış modellemesi oryantasyon sürecinde de etkili bir yöntem oluyor. Yani 10 yaşında bir çocuğa, sen ortaokullusun, bunlar birden çok dersin öğretmeni, bunlar yeni arkadaş grubun, burası da her eşyanın daha büyük olduğu ve sana daha çok sorumluluk verilecek olan fiziksel çevren demek yerine, onun şu an ne hissettiğini fark edip bu yolda ilerlemek daha akılcı olacaktır.

Yaratıcı Drama bu noktada, doğru ve amaca uygun kullanılırsa işlevsel bir araç olarak karşımıza çıkmaktadır. Denenmiş, sonuç elde edilmiş, geliştirilebilecek bir Yaratıcı Drama etkinliği örnek olarak paylaşılmaktadır. 5. sınıf öğrencilerinin oryantasyonu için tasarlanan örnek çalışma, aslında birçok farklı duygularla da çalışmaya uyarlanabilir bir özellik taşımaktadır.

Örnek Etkinlik: Öğrenciler uygun fiziki şartlara sahip bir mekanda (spor salonu-drama dersliği vb.) bir araya getirilir. Grup sayısı etkinliği olumsuz etkilemeyecek sayıda olmalıdır.(Genellikle 16-20 arası)

Öncelikle kısa bir ısınma süreç etkinliği yaptırılır. ( Müzik eşliğinde serbest dolaşma, dans etme, hızlı ya da yavaş yürüme gibi.)

Daha sonra çember şeklinde bir araya gelen grup elindeki topu kendi adını söyleyerek bir başka arkadaşına atar. ( Bu genellikle tanışma etkinliklerinde detaylandırılarak da kullanılabilecek bir etkinliktir). Kısa isim oyununun ardından grup, liderin komutu ile salonda önceden hazırlanmış rengarenk balonların içerisinde dolaşmaya başlar. Yerde sabit bulunan renk kartelalarına denk gelen renge sahip olan balon, öğrencilerin her birine bir balon gelecek şekilde ait olduğu rengin üzerine getirilir. Bu arada her biri farklı renkteki balonların üzerinde farklı harfler yazmaktadır. Belli bir renk skalasında bir araya gelen harfler bir cümle oluşturmaktadır. ‘Hoş Geldiniz Sürprizi’

Bu cümle genelde gülümsetir!

Daha sonra yine liderin komutu ile balonlar havaya atılarak mekanın diğer kısmına dans eşliğinde geçilir.

Lider, elinde tuttuğu farklı renklerde ki zarflardan rastgele seçim yapılmasını ister. Her öğrenci bir zarf seçerek, duygu emojilerinin sabitlendiği 4 farklı noktadan o an duygusunun yakın olduğunu düşündüğü emoji fotoğrafının olduğu alana yönlendirilir. Bu duygular öfke, mutluluk, şaşkınlık ve üzüntü olarak belirlenmiştir. Elinde bulunan zarflarda bu 4 duygu ile ilgili sorunun olduğunu bilmeden yerine geçen öğrenciler tesadüfi olarak sahneye çağrılıp zarfını açarak içinden çıkan soruyu okuması istenir. ( Soru örnekleri: Beni en çok ………. mutlu eder, öfkelendiğimde ben……., seni en çok ne şaşırtır, çok üzgün hissettiğinde ne yaparsın?) Bu 4 duyguya yönelik öğrenci sayısı kadar hazırlanan farklı sorulara verilen farklı cevaplar, o an çıkan sorunun karşılığı olan duygu tribününde oturan istekli bir öğrencinin fikri de alınarak kısa diyaloglar gerçekleştirilir.  ( Örnek: Öfke tribününden sahneye gelen ve zarfında mutluluk ile ilgili soru çıkan öğrenci hem kendi duygu tribünü ile çelişirken yaşadığı çelişki hem soruya karşılık cevabı ile mutluluk tribününde oturan istekli arkadaşı ile de diyaloğa girer). Bu şekilde tüm öğrenciler sahneye alındıktan sonra tekrar bir çember olunup, bireysel duygu paylaşımlarının etkileri üzerine konuşulur.

Tüm ekip tekrar serbest şekilde ayağa kalkar ve liderin komutu ile etkinliğin başında seçtikleri renklerdeki balonları müzik eşliğinde alarak yerde çember şeklinde oturur. Lider tesadüfi olarak seçtiği öğrenciye toplu iğne uzatarak balonunu patlatmasını ister. Patlatılan balonun içerisinden küçük bir kağıt parçası çıkar. Bu kağıdın içerisinde bir soru vardır: ‘Sen en son kime sürpriz yaptın?’ Bu sürpriz soru ile farklı bir duyguya geçiş yapan öğrenci cevabını verir. Tüm öğrenciler karışık şekilde balonlarını patlatırlar. Her birinde yine kişi sayısı kadar sürprizlerle ilgili sorular vardır. (Örnek: Sence her sürpriz güzel midir, sana en çok kimin sürpriz yapmasını istersin?) Her bir soruya verilen cevap özel hayatını deşifre etmeden ama ilişkileri ve ihtiyaçları konusunda fikir verecek şekilde detaylandırılabilir. Birkaç tane sorusu cebinizde saklı boş balonu etkinliğe eklemek daha keyifli hale getirebilir.

Tüm bu duygu ifadeleri ön planda iken son olarak bu okulda var olurken neler hissediyorsunuz sorusunun cevabı her birinden alınarak etkinlik sonlandırılır.

Hayat ne sunarsa sunsun, temasta olmak durumunda kaldığınız duygu hep mutluluk olsun…

Psk. Sevda AVUNDUK