Yabancı Dil Eğitimi

Günümüzde hala “Neden yabancı dil öğrenemiyoruz?” sorusuna yanıt aranmaktadır. Bu yanıtı ararken genelde tartışmalar yabancı dil öğretmenlerinin nitelikleri üzerine yapılmaktadır. Türkiye’de yabancı dil eğitimi konusunda yaşanan zorluklar, kalabalık sınıflar, fiziksel koşulların yetersizliği ve nitelikli öğretmen eğitimi konusundaki problemlerin yanı sıra, dil öğretim yöntemlerindeki yanlışlıklardan kaynaklanmaktadır.

Geleneksel yabancı dil öğretim yöntemleri, dil öğretiminde beklenilen başarıyı sağlayamamıştır. Öğretmen merkezli olan bu sistemde öğrenciler genellikle ikinci plandadır. Öğretmenin, öğrencilerin farklı duyularına yönelik etkinlikler kullanarak ders anlatmaması öğrencilerin yabancı dil derslerine karşı olan ilgisini azaltmaktadır. Öğretmenin bir ders kitabını ve yazı tahtasını kullanarak gerçekleştirdiği bu öğretim yönteminde öğrenciler belli bir süre sonra motivasyon eksikliği yaşamaktadırlar. Türkiye’nin İngilizce Yeterlik İndeksi (EPI) puanına bakıldığında 47,80 ile çok düşük yeterlik aralığında olduğu tespit edilmiştir. Türkiye EPI verilerine göre, indekste yer alan 24 Avrupa ülkesi içinde 24. sırada; toplamda ise 63 ülke arasından 47. sıradadır.

Yabancı dil öğretiminin kalitesini arttırmak ve öğrencileri isteklendirmek için öğrencilerin uyarıcılarını harekete geçirmek gerekmektedir. Bundan dolayı yabancı dil öğretiminde kullanılacak araçlar eğitimin daha etkili olmasını sağlamaktadır. Örneğin yabancı dil öğretiminde görsel araçların kullanılması, aktif duyu organlarının etkinliğini artırmakta, öğrenimi kolaylaştırmakta, hızlandırmakta ve öğrencileri isteklendirmektedir.

Görsel zeka, müziksel-işitsel zeka, matematiksel zeka, sözel zeka, bedensel zeka vb. gibi farklı zeka türlerinin bir sonucu olarak insanlarda bireysel farklılıklar görülmektedir. Bireysel farklılıkların bu derece çok çeşitli olması, eğitim sisteminde çoğulcu yöntemlerin kullanılmasını zorunlu kılmıştır. Bu nedenle yabancı dil öğretim derslerinde kullanılacak materyaller, farklı zeka türleri dikkate alınarak hazırlanmalı ve kullanılmalıdır. Gerçek ortamlara yakın bir düzen içerisinde yabancı bir dili öğrenmek öğrencinin ilgisini çekmektedir. Yabancı dil öğretiminde görsel araçlar ile yapılacak etkinlikleri, öğretilen kelimeler ile kavramların daha kolay öğretilmesi ve öğrenilmesine yardımcı olmaktadır.

Görsel araçlardan bazılarının işitsel olma özeliği de vardır. İnsanların görme duyularıyla beraber işitme duyularını da uyaran bu araçlarla yapılacak yabancı dil öğretimi, öğrenmenin daha kalıcı olmasını sağlayacaktır. İnsanlar okuduklarının %10’ unu, işittiklerinin %20’sini, gördüklerinin %30’unu, görüp işittiklerinin %50’ sini, söylediklerinin %70’ ini, yapıp söylediklerinin %90’ını hatırlamaktadırlar. Bu verilere göre, öğrenmede aktif olan duyu organlarının sayısı arttıkça öğrenmenin kalıcılığı da aynı oranda artmaktadır. Bu durumda öğrenmede en etkili yöntem öğrenme sırasında aktif halde bulunma; yani yaparak ve yaşayarak öğrenmedir.

Yabancı dil öğretiminde öğrencilerin motivasyonunu artırmak ve derslerden beklenen başarıyı sağlamak için bu duruma yönelik aktiviteler yapılmalıdır. Video, televizyon, bilgisayar, ders kitaplar, resimler, flaş kartlar ve posterler yabancı dil öğretiminde kullanılabilen materyallerden bazılarıdır. Görsel veya bedensel (kinestetik) zekaya sahip olan öğrenciler gerçek nesneler ya da maketler aracılığıyla yapılan yabancı dil öğretimlerinde daha başarılıdırlar. Posterde kullanılacak resimler vb. materyaller dikkat çekici, merak uyandırıcı olmalıdır. Yabancı dil öğretimi amacıyla hazırlanan posterler dikkat çekici ve anlaşılır bir şekilde hazırlanmalıdır. Sınıf veya koridor duvarlarına asılan posterler öğrencilerin dikkatini çekerek pasif olarak öğrenmelerini sağlamaktadır.

Yabancı dil öğretiminde kelime öğretimi önemli bir yer tutmakta ve kelime öğretiminde birçok farklı yöntem kullanılmaktadır. Flaş kartlar yardımı ile yapılan kelime öğretimi yöntemi öğrencilerde ilgi uyandırmakta ve anlamaya yardımcı olmaktadır. Bu bakımdan yabancı dildeki kelimelerin öğretiminde de ilginç resimler veya karikatürler yardımıyla flaş kartlar hazırlanabilir.Ya da işlenen konuya uygun kısa videolar izletme öğrencinin video yardımıyla yabancı dil dersinde teorikte gördüğü bir diyaloğun gerçek yaşamda nasıl uygulandığını görmesi, duyması o dilin yapısını kavraması açısından önemlidir. Öğrenciler video yardımıyla öğrenilen dilde kullanılan beden dilini ve mimik hareketlerini kullanmayı da öğrenirler. Video ile yabancı dil dersleri öğretimi daha ilgili, pratik ve kalıcı kılmaktadır.

Yasemin DANİŞ

İngilizce Öğretmeni