Öğrencilerin Yaşadığı Karmaşık Duygulara Öğretmenlerin Yaklaşımı Çok Önemlidir

Öğrencilerin Yaşadığı Duygu Durumları ve Bu Duygu Durumlarına Karşı Öğretmenlere Öneriler

Öğretmen olarak en büyük arzumuz mutlu çocuklar yetiştirmektir. Peki öğretmen olarak bunun için ne yapıyoruz? Herhangi bir çabamız var mı? Farkında olarak ya da farkında olmadan öğrencilerde ne gibi duygular oluşturuyoruz?

Bu soruları kendimize sormaya başladığımıza göre, harekete geçmenin tam zamanı!

Öğrenciler zamanlarının çoğunu okulda, öğretmenleri ve arkadaşları ile geçiriyor. Dolayısıyla, öğretmen olarak yapmamız gereken, daha doğrusu düşünmemiz gereken en önemli unsur öğrencilerin davranışları ve bu davranışların duygulara yansımalarıdır. Bu yansımalar çoğu zaman olumlu olmakla birlikte olumsuz da olabilir. Bunları örnekler üzerinden açıklamak istiyorum..

Matematik sınavına çok çalıştığı halde her seferinde düşük not alan öğrencimiz, kendini başarısız hissedebilir ve ben ‘başarısızım’ diyerek duygusal karar verebilir, aynı zamanda ‘ ben hiçbir zaman Matematik dersinden başarılı olamayacağım’ diyerek de bu derse karşı aşırı genelleme yapmış olabilir.  Öğretmen bu durumda, her bireyin ilgi ve yeteneklerinin farklı olduğunu, mutlaka her insanda yeteri düzeyde farklı alanlarla ilgili potansiyel olduğunu ve bu potansiyeli ortaya çıkarmanın kişinin elinde olduğunu belirtmesi gerekir. ‘Kişi eğer inancını kaybetmeyip, başarılı olmak için çabalarsa mutlaka başarılı olur’, düşüncesini öğrenciye inandırmak gerekir. Çünkü oluşan önyargı öğrenciyi başarısızlığa iter.

Özellikle küçük yaştaki çocuklar 8. ders saatinin son dakikalarında servise geç kalma endişesi taşırlar. Zil çalar çalmaz öğretmenin evde yapacakları çalışmalarla ilgili hatırlatmaları bile dinlemezler. Çünkü; geç kalma ve servisi kaçırma olayını zihinlerinde çok büyütürler. Öğretmen bu durumda, servislerin okuldan ayrılma saatlerinin belli olduğunu, henüz servisin okuldan ayrılmadığını ayrıca; tüm öğrencilerin bindiğinden emin olmadan servis şoförünün hareket etmeyeceğini öğrenciye belirtmesi gerekir.

Öğrenciler ders esnasında soru yönelten öğretmenin sorduğu soruyu cevaplamak ister ve bunu parmak kaldırarak gösterir. Ancak; bir ders saatinde bütün öğrencilere söz hakkı vermek isteyen öğretmen, aynı öğrenciye o saat içerisinde tekrar söz hakkı vermeyebilir. Bu durumda öğrenci zihin okumaya başlar ve öğretmenin kendisini görmediğini düşünür ve farklı bir duygu durum yaşar. Öğrencide bundan sonraki süreçte o öğretmenin dersine ve kendisine karşı bir ön yargı oluşabilir. Ne de olsa öğretmen bana söz hakkı vermeyecek diyerek olayı genelleyebilir ve dersten soğuyabilir. Bu durumda öğretmen, her zaman bütün öğrencilerinin kendisi için değerli olduklarını, herkese eşit davrandığını ve adaletli olması gerektiğini belirtmesi gerekir.

Çoğu öğretmenin sınıfında parmak kaldırmak istemeyen, çekinen ve bunu fobi haline getirmiş öğrencileri vardır. Parmak kaldırmazlar çünkü hata yapmaktan korkarlar ya da arkadaşlarının kendisi ile dalga geçeceklerini düşünürler. Bu duygu durumunu yaşayan bir öğrenciniz varsa ne yaparsınız?

Öğrenciyi bu duygu durumundan nasıl çıkarabilirsiniz? Bizzat bunu deneyimlemiş biri olarak, öncelikle sabırlı olmanız gerekir. Çünkü öğrencinin zamana ihtiyacı olduğunu unutmayın. Öğrenciye bu durumun büyütülecek bir durum olmadığını hissettirebilirsiniz. Peki bunu nasıl yapabilirsiniz?

Örneğin; Türkçe dersinde metin okuma çalışması yapıyorsanız öğrencinize sesli okuma yapması için fırsatlar sunun. İlk etapta okumamak için diretecektir. Ancak sizin kararlı ve istekli görünmeniz çok önemlidir. Öğrenci kendisini hazır hissedene kadar bekleyeceğinizi söyleyin asla pes etmeyin. Teneffüslerde arkadaşlarının da dahil olduğu sohbet ortamlarına dahil edin ve kendisini ifade etmesi için sorular yöneltin. Bu ortamlar öğrencinin utangaçlığını üzerinden atmasını sağlayacaktır. Emin olun bu azim ve kararlılıkla öğrenciyi kazanırsınız.

Bu örnekleri çoğaltabiliriz. Şunu unutmayalım ki insanların düşünceleri duygularını etkiler, dolayısıyla duygular da davranışlara yansır. Bizim amacımız öğrencilerde olumlu davranışlar geliştirip mutlu bireyler yetiştirmektir.

Mukaddes KESKİN

Okyanus Kolejleri İlkokul Bölüm Başkanı