YGS Sınavı Öncesinde

Hiçbir başarısından doyum alamayan, sürekli daha fazlasını isteyen, hata yapmayı kabullenemeyen ya da yanlış yaparım korkusuyla yapmaktan vazgeçen ve kendini acımasızca zorlayarak ulaşılması çok zor hedeflere ulaşmaya çalışan bir çocuğunuz mu var? İşte biz buna mükemmeliyetçilik diyoruz. Avantajlarının yanında bazı dez-avantajlarının da olduğu unutulmamalı...

Her birimiz anne babalarımızdan belli bir genetik miras alarak doğarız. Bu zeminin üzerinde zaman içerisinde çevrenin de etkisiyle kişilik gelişir ve kişinin kendine özgü olan kimliği oluşur. Bazı çocuklar, doğaları itibariyle ve anne babanın da eğitimi neticesinde mükemmeliyetçi bir kişilik geliştirme eğiliminde olabilirler. Bu çocuklar daha yarışçı, sürekli kendilerini başkalarıyla kıyaslayan ve kendisinden beklentisi yüksek çocuklar olurlar.

Çocukta Mükemmeliyetçilik Nasıl Gelişir?

Mükemmeliyetçilik; mükemmelin altında seyreden herşeyi kabul edilmez olarak görme eğilimidir denilebilir. Hollander, mükemmeliyetçiliği, hatasız davranış ve başarı yoluyla ailenin kabulünü sağlama girişimi olarak tanımlamaktadır. Mükemmeliyetçilikte anne ve babanın davranış ve tutumları önemlidir.  Sürekli eleştirilen ve sınıfında hep en iyi arkadaşlarının arasında hep lider olması beklenen, ailesi ve diğer insanlar tarafından sevilme, onaylanma, takdir edilme, kabul edilme gibi ihtiyaçlarının ancak başarılı olduğu zaman karşılandığını gören çocuk mükemmeliyetçi özellikler geliştirir.

Mükemmeliyetçi Çocukların Ne Gibi Özellikleri Vardır?

· Mükemmeliyetçi insanlar; kendilerine ulaşamayacağı yükseklikte ve gerçeklikten uzak hedefler koyarlar.

· Her zaman yeterince iyi olmadıklarını düşünürler ve bu nedenle de hiçbir zaman başarılarından mutlu olmaz ve doyum alamazlar.

· Yaptıkları işlerde başardıklarının yeterli olmadığını, düşünürler.

· Kendilerini başkalarıyla kıyaslarlar.

· Hata yapmayı ne kendileri ne de başka kişiler için kabullenemezler.

· Mükemmeliyetçi insanlar ya hep- ya hiç tarzı düşünce mekanizmasına sahip olduklarından bir şeye başlarken mükemmel olamayacağı endişesi ile yapmaktan vazgeçebilirler. Yani en iyiyi yapamamaktansa hiç yapmamayı seçerler.

· Bu kişiler sonuca odaklıdırlar. Her şeyin bir sonucu olmasını ve bu sonucunda en iyisi olmasını isterler. Bunun için kendilerini acımasızca zorlayarak gerçekçi olmayan hedeflerine ulaşmaya çalışırlar.

· Karar vermede güçlükler yaşarlar,

· Aşırı titiz ve planlıdırlar.

· Aşırı derecede yarışmacıdırlar,

· Başkalarına kendilerini kabul ettirmek için mükemmel olma zorunluluğu onlar için içsel bir tehdit oluşturur.

Mükemmeliyetçilik ilk bakışta güzel bir özellikmiş gibi görünse de gittikçe kişiye zarar veren bir hal alabilir. Yani sağlıksız mükemmeliyetçilik, öğrencinin kapasitesinin altında başarı elde etmesine; kişisel ve sosyal standartları karşılayamama, üstünlüğü yitirme ve eleştirilme endişelerinin yanında yüksek düzeyde sınav kaygısı yaşamalarına sebep olmaktadır. En iyi olmalıyım, sınıfta birinci olmalıyım, sınav notlarım düşük olmamalı gibi düşüncelerle sürekli meşgul olan öğrencilerde sınav kaygısının  daha fazla yaşanması ihtimali akıldan çıkarılmamalıdır.

Sınav Kaygısını Azaltmada Ebeveynlere Düşen Görevler Nelerdir?

· Hiçbir şey çocuğunuzun ruhsal ve bedensel sağlığından daha önemli değildir. Kesinlikle mutlu olamayan bir çocuk başarılı da olamaz. Bu nedenle sınav öncesi ve sonrası her dönemde çocuğunuzun yanında olun. Onu ne kadar sevdiğinizi ona her zaman hissettirin.

· Sınava hazırlık döneminde onun için yaptığınız maddi manevi tüm desteği, onu sevdiğiniz için yaptığınızı, kazanmasından ziyade onun çaba göstermesinin ve elinden geleni yapmasının sizin için daha önemli olduğunu mutlaka belirtin.

·  Çocuğunuza başarıya adım adım ulaşıldığını, bunun bir maraton olduğunu hatırlatın. Herkes gibi onun da performansının zaman zaman düşebileceğini unutmayın. Bu gibi dönemlerde onu motive edip yüreklendirin.

·  Bilgi eksikliği olan konuları vakit geçirmeden tespit edin ve gerekli olan önlemleri alın. Kaygıyla baş edemediğini görürseniz profesyonel destek almaktan kaçınmayın.

·  Çoğunuzu iyi gözlemleyin, ruhsal bir sıkıntı yaşıyorsa, dikkat ve öğrenme sorunları yaşıyorsa bunların sebebini ve çözümünü bulmaya çalışın.

· Olumsuzluklara odaklanmayın, deneme ve test sonuçlarına olumsuz yaklaşmayın. Çalışmasına ve programına haydi çok dinlendin, çalışsana artık, bu kadar çalışmayla kazanamayacaksın gibi uyarılarda bulunmayın.

· Kaygıyla baş edemediğini görürseniz profesyonel destek almaktan kaçınmayın.

Bora Serhat ÇELİK

Okyanus Koleji PDR Lise Bölüm Başkanı