Kara delikler uzay sisteminde bulunan bir evrenin en karmaşık oluşumundan biridir. Gelin bu yapılarla ilgili kısa bir bilgi yolculuğuna çıkalım….

Albert Einstein’ın izafiyet teorisine göre bir yıldızın hacmi yok denecek kadar küçültülüp ve hala içinde enerjisini koruyan ve kütlesi büyük bir yıldız kadar olan maddeye kara delik diyoruz. Einstein bu fikri teorik olarak ortaya atmış ve bu fikrin kendisi bile ne kadar doğru olduğunu anlayamamıştır. Einstein’ın ortaya attığı bu teori sadece bir fikir olarak kaldı. Ancak Einstein’dan sonra Stephan Hawkings kara deliklerin varlığını ispatlamasıyla ün kazanmıştır. Ve modern fiziğin kara delik teorisi oluştu. Kara delikleri bilmek için uzay zaman kavramından yararlanmalıyız. Uzay ölçülebilir bir şey olduğundan kütlesi büyük olan kara delikler uzay boşluğunu bükebilir. Bence de zamanın işleyişini bu olayla değiştirebilirler. Diyelim ki dünyadan daha yoğun bir gezegene gittik. O gezegende zaman dünyaya göre daha yavaş işleyebilir.

Eğer ışık hızına ulaşırsak zaman kavramı diğer dünya da yaşayanlardan daha ileriye gidebilir evrende ki bükülmeden dolayı zaman kavramı tüm evren için değişecektir.
İnsanoğlu bir protonu bulmak için yıllarca uğraş vermiş haliyle burada kurduğumuz minik teorimizin gerçekliğini öğrenmek için belki yüzyıllar bekleyeceğiz.
Konumuza dönersek, kara delikler yıldızlar ömürlerinin sonuna geldiğinde bir süpernova patlaması sonucunda oluşur. Güneş kütlesinin 15 katından daha büyük olan yıldızlar ömürlerini tamamladıklarında karadeliğe dönüşmektedir. Kara deliklerin kütlesi ve bu kütleden meydana gelen çekim kuvvetlerinden ışık bile kaçamaz. Bu yüzden kara delikler uzayda içi dolu siyah bir küre şeklinde görünürler. Kara delikler bir gezegeni çekerek onu uzatıp bir girdap gibi çeker. Biz bunlara spagetti etkisi deriz. Ancak bu durumun gözlemlenmesi için yeterince atoma sahip olması gerekmektedir. Kara delikler bir alana sahiptir ve merkezleri de çok küçüktür.

Daha kara deliklerle ilgili araştıracak çok şey var. Belkide bildiklerimiz bilgi okyanusunda sadece bir inci ama insan merak etmekten ve araştırmaktan hiçbir zaman vazgeçmeyecek….

Atalay ARSLAN
Fizik Öğretmeni
Avcılar Kampüsü