Beynimizin asıl görevlerinden biri dil öğrenmek çünkü konuşmak ve kendimizi ifade etmek en büyük ihtiyaçlarımızdan biri. Bu amaca hizmet etmeye ayarlı bir beyinle doğuyoruz ve ilk öğrendiğimiz şeylerden biri konuşmak oluyor. Peki, yeni bir dil öğrenmekte neden bu kadar zorluk çekiyoruz?

En büyük sıkıntımız yabancı dile bakış açımızda, onu algılayışımızda. Gözümüzde yabancı dil bir sınavı geçmek için öğrenmek zorunda kaldığımız bir dersten ibaret ve sınav kaygısıyla öğrenilen bilgi unutuluyor çünkü beyin o bilgiden bir an önce kurtulmak istiyor. Bu nedenle öncelikle yabancı dili hayatımızın her alanında kullanmak zorunda kalacağımıza, bunun geleceğimiz için bir ihtiyaç olduğuna ikna olmamız gerekiyor. “Hayatta başarılı olmak, kendimi geliştirmek, daha donanımlı bir birey olmak için bu dili öğrenmeliyim, dil bilmemek benim için büyük bir eksi.” diyebilmek yabancı dili öğrenmenin ilkadımı oluyor.

İkinci bir sorun tabii ki öğretim tekniklerinde. İngilizce öğrenme yaşı devlet okullarında 4. sınıfa kadar inmişken lise seviyesinde bir öğrencinin kendini üç beş cümleyle tanıtmakta zorlandığına şahit oluyoruz. Bunun ilk sebebinin öğrencinin yabancı dili bir ders olarak görmesi ve sınav odaklı çalışması olduğunu söylemiştik. Diğer bir sebep dilin dil bilgisi kurallarından ibaret olmadığının unutulması. Öğrenci, dili öğrenmeye başladığı andan itibaren kendini dil bilgisi kuralları içinde kaybolmuş buluyor. Hepimizin şikâyetçi olduğu ezbere dayalı eğitim belirli kalıpları kullanarak cümle kurmayı dikte ederken; öğrenci de cümlenin anlamını, yapısını, işleyişini, hayatının hangi alanında ne şekilde kullanması gerektiğini kavrayamadan boşlukları doldurmaya çalışıyor. Oysa dil öğrenimi, dinlemeye ve tekrara dayanır, bir bebeğin çevresinde duyduğu sesleri defalarca tekrarlayarak konuşmayı öğrenmesi gibi. Dili öğrenmeye duygusal istek duyan ve hayatında bunu kullanmak zorunda kalan öğrenci dinlediklerini pratiğe dökmeyi biliyor ve yanlış yapmaktan korkmuyor. Dilbilgisi kurallarına takılıp kalan öğrenci ise bu konuda ne kadar iyi olursa olsun kendini ifade edemiyor, cümle kurmakta zorlanıyor, doğru telaffuzu beceremiyor çünkü dili duymamış, dinlememiş, tekrar etmemiş, kullanmamış oluyor. Ezberlenen dil bilgisi kuralıysa çok kısa bir süre sonra unutuluyor. “ Biz bu konuyu yıllardır görüyoruz, daha ne kadar göreceğiz?” diyen öğrencinin bu konuyu nerede, nasıl, ne şekilde kullanacağını bilmemesi, iki cümleyle kendini ifade edememesinin sebebi budur. Ne yazık ki bir müfredat takip etmesi ve öğrenciye not vermesi gereken öğretmenin de fazla bir şansı kalmıyor. Çünkü öğretmenin de öğrencinin de başarısı öğrencinin dili ne kadar aktif kullandığı ile değil sınavlardan aldığı notlarla ölçülüyor. Derslerinin bir kısmını dinleme-konuşma aktiviteleri ile değerlendiren öğretmen veliden,

"Bugün ders işlememişsiniz, çocuğun defteri boş, hiç yazı yazılmamış.” suçlamasının duyabilirken; öğrenciden de “ Bir şey yapmıyoruz ki, konuşuyoruz sadece.” yorumunu alıyor ve kendini açıklamak durumunda kalıyor. Öğrenci çoğu zaman yapacağı aktivitelerin not olarak geri dönüp dönmeyeceğini düşünüyor, not değeri olmayan etkinliklerde yer almayı zaman kaybı olarak görüyor. İşte veli ve öğrencideki bu bakış açısı, yabancı dilin öğrencinin hayatının bir parçası olmasını engelliyor.

Kısacası, İngilizce sadece bir ders değil bireyin daha donanımlı bir hayat sürmek için her alanda kullanacağı bir araçtır. Birey bu aracı etkili bir biçimde kullanmayı amaç edinmeli ve benimsemelidir. Yeryüzünde neredeyse her beş kişiden birinin İngilizce konuşabildiği veya anlayabildiği göz önünde bulundurulduğunda o beş kişiden biri olmamak büyük bir kayıptır. Gelişen teknolojiden, diplomasiden, bilimden, turizmden uzak kalmamak, eğitimin uluslar arası boyutunda başarı kazanmak için bu dil elzemdir. Her şeyden önemlisi kendinize güveninizi arttırmanın, ufkunuzu genişletmenin anahtarı dil bilmek, yeni kültürler tanımaktır. Bu nedenle öğrencinin yabancı dille kuracağı duygusal bağ o dili öğrenmenin temelini oluşturmalıdır.

Özlem Özbay

İngilizce Öğretmeni

Özel  İncek Okyanus Anadolu Lisesi