Gitar Eğitiminde Önemli Bilgiler

Geçmişten günümüze son biçimini alarak yaygın bir şekilde kullanılan çalgılar müziğin ifadesinde etkin bir rol oynamaktadır. Bu çalgılardan birisi de genel, mesleki ve amatör müzik eğitiminde/icrasında kullanılmakta olan gitardır. (Yılmaz, 2015)

Gitarın çok çeşitli müzik türlerinde kullanılabilmesi, bestecilerin uzun yıllar bu çalgı için besteler yapmış olması, müzik eğitiminde taşınabilirliği ve uygun fiyatı, çok sesli çalmaya imkan vermesi, gitarın popülerliğini hızla arttırmıştır.

En yaygın olan gitar türleri klasik gitar, akustik gitar ve elektro gitardır. Gitar eğitimine ilk adımı atarken, ne tür bir gitar çalmak istediğimize karar vermeli; seçimimizi müzikal beklentilerimiz ve zevklerimiz doğrultusunda gerçekleştirmeliyiz.

Klasik gitar, tüm gitar türlerinin atası olarak tanımlanabilir. Gitarın gövdesinin ortasında ses deliği denilen yuvarlak bir boşluk bulunur. Gitarın içinde bulunan hava, tellerle birlikte titreşir ve yuvarlak boşluktan dışarı ses olarak çıkar. Klasik gitarda; kalın 3 tel ipek üzerine sarılmış çelikten oluşur. İnce 3 tel ise naylondur. Genellikle parmak ile çalınır. Klasik gitarda sağ ve sol el çok zengin teknik yapılar içerir. İki el kullanılarak çok farklı ritim ve harmoniler oluşturulabilir. Genelde klasik ve flamenko tarzı müziklerde kullanılır.

Akustik gitar görünüş itibariyle klasik gitarı andırır fakat gövdesi, klasik gitardan büyükçedir. Daha dar bir sap ve çelikten yapılmış tellere sahip olması, akustik gitarın klasik gitarla arasındaki en büyük farktır. Tellerin çelikten olması, akustik gitarın klasik gitardan daha basınçlı gergin bir sapa sahip olmasını ve sesinin klasik gitardan daha sert ve temiz çıkmasını sağlar. Genellikle akustik gitarların en kalın 4 teli sarımlı çelik, diğer 2 teli ise sarımsız çeliktir. Akustik gitarlar genellikle penayla çalınır. Rock, Blues, ve Caz müzik türlerinde çok kullanılan bir gitar türüdür.

Elektrogitar çok basit bir tanımla tellerin titreşimini gövdesinde bulunduruan yetikler sayesinde elektrik akımına çeviren ve bir amfi yardımıyla akımı yüksek seviyede sese dönüştürebilen gitar türüdür. Diğer gitarlarla elektrogitarların kısımları aynıdır. Ek olarak elektrogitar için birkaç bölüm daha eklenebilir. Bunlar: Tremolo kolu, manyetikler, sesve ton ayarı, switch...

Müziğin ilgi duyduğumuz türünden yola çıkarak bir gitar seçimi yaptıktan sonra, karşımıza bu türün yüzlerce marka ve modeli çıkacaktır. Doğru sesleri verebilen, başlangıç seviyesine uygun olan, görece pahalı olmayan bir gitar almak yeni başlayanlar için uygundur. Yüksek kalitede bir gitar almak için alacağımız gitarın ses ve performans özelliklerini bilecek ayrıca çalabilecek düzeyde olmalıyız. 

Doğru bir gitara sahip olduktan sonra, peformans ve eğitim becerisi olan bir gitaristten ders almak, gitar müziğini sağlıklı süreçlerle öğrenmemizi kolaylaştırır. En etkili eğitim, bire bir yani özel ders ile sağlanır. Grup derslerinde ise, eğitimin niteliği için aşırı kalabalık sınıflardan uzak durulmalı ve eğitmende her öğrenciyi ayrı ayrı değerlendirip bireysel yeteneği ve algısına göre eğitim vermelidir.

Gitar tekniklerinin yanı sıra, solfej, armoni, ritim gibi yapıları da öğrenmeye ihtiyaç vardır. Bu, planlı ve aşamalı bir eğitim ve çalışma sürecini gerekli kılar. Düzensiz ve plansız çalışmalarla geçen vakit, doğru sonuçlar getirmeyeceğinden motivasyon ve enerji kaybına neden olur. Doğru egzersiz ve çalışmaları belirli bir plan içerisinde, küçük adımlarla gerçekleştirmek ve devamlılık sağlamak ilerlemeyi getirecektir. Müzik icra ederken veya çalışırken keyif almak, severek yapmak öğrenmeyi kolay ve kalıcı kılan en önemli etkendir.

Alıştırmalar sırasında zorlandığınız durumlarla karşılaşabilirsiniz. “Olmuyor, yapamayacağım…” dememelisiniz. Sabırla, küçük adımlarla çalışıp ısrarcı olmakta fayda var. “Parmaklarım kalın, kısa... Serçe parmağım güçsüz, ses çıkmıyor…” gibi yakınmalardan uzak durmalıyız. Gitar öğrenen birçok kişi bu zorluklarla baş etmiş ve üstesinden gelmişlerdir. Tüm zamanların en ünlü caz gitaristlerinden biri olarak bilinen Django Reinhardt’ın sol el yüzük ve serçe parmağını bir sakatlıktan dolayı kullanamadığını biliyor muydunuz?

"Müzik, ilkel veya çağdaş insan için, sevinçli ve kederli anlarında, cinsiyeti, sosyo-ekonomik statüsü ne olursa olsun, onsuz olunamayan bir ruh ve enerji kaynağıdır."(Ergan 1996)

"İnsan, daha doğmadan (annesi yoluyla) dolaylı olarak müzikten etkilenir; doğumdan sonraki bebeklik döneminde ninni vb. müziklerle uyur; erken çocukluk yıllarında saymacalar, tekerlemeler ve müzikli oyunlarla oynar; geç çocukluk ve gençlik dönemlerinde çeşitli müziklerle daha yoğun ve zengin ilişkiler içine girer; yetişkinlik yıllarında çok çeşitli, çok yönlü ve kapsamlı bir müzik ortamı içinde yaşar; yaşlılık yıllarında da müzikle olan yoğun, kapsamlı ve derin ilişkilerini sürdürür.” (Uçan 1996)

Hayatımızı baştan sona çevreleyen müzik enerjisini, gitar ile tanımak ve aktarmak isteyen herkese başarılar dilerim. Gitarın her noktası parmaklarımızın keşfini bekliyor, sevgi ile...

Fethi AKYILDIZ