Cinsel kimliğin tek belirleyicisi bireyin biyolojik yapısı değildir...

Cinsel Kimlik Oluşumunda Ailenin Rolü

Bireyin bedenini ve benliğini biyolojik cinsiyetine uygun olarak algılaması, kabullenmesi, uygun duygu ve davranışlarda bulunmasına cinsel kimlik kavramı denir. Bir başka deyişle erkek yada kadın olarak biyolojik varlığının farkına varması ve kabullenmesidir. Bu süreçte erkeğin ve kadının biyolojik cinsiyetine uygun davranışlar sergilemesi beklenir. 

Cinsel kimliğin tek belirleyicisi bireyin biyolojik yapısı değildir. Bireyin gelişim süreci boyunca, cinsel kimliğinin oluşumunda aile ve toplumun uygun davranışlarla bu durumu desteklemesi büyük önem taşımaktadır. Bireyin cinsel kimlik karmaşası yaşamasında birçok çocukta biyolojik neden bulunamamaktadır. Fakat bazı psikolojik ailesel faktörlerin etkisi olduğundan söz edilmektedir. 

•  Bireyin cinsel kimliğinin biyolojik cinsiyetine uygun gelişebilmesi için çevresinde aynı cinsten model alabileceği birinin olmaması (anne-babanın hayatta olmaması ya da evden uzaklaşması durumlarında yerine koyabileceği bir modelin olmaması). 
•  Erkek çocuğun annesi ile olan iletişiminin babaya oranla çok daha yoğun ve uyumlu olması, annenin özdeşim modeli olarak algılanması. 
•  Babanın aşırı ilgisiz tutumu, çocukla iletişiminin sınırlı olması ya da hiç olmaması. 
•  Annenin bilinçli ya da bilinçsizce çocuğu karşı cinse uygun giydirmesi, oyuncak alması ve oyunlar oynaması gibi birçok hatalı yaklaşım cinsel kimlik karmaşasına neden olabilmektedir.

Cinsel eğitim aile içerisinde başlar ve okul hayatında devam eder. Ebeveynlerin cinsel eğitim konusunda duyarlı yaklaşmaları cinsel gelişime olumlu katkılarda bulunur. Ayrıca anne ve babaların cinsel eğitim konusunda çocuklarına yardımcı olmaları başka kaynaklardan yanlış bilgiler öğrenmelerini de engeller. Anne babalar okul öncesi dönemden başlayarak cinsellikle ilgili çeşitli sorularla karşı karşıya kalırlar. Bu sorulara bilimsel kaynaklardan yararlanarak, sade bir dille açıklama yapmaları ileride karşılaşacakları olası zorlukları önlemeye yardımcı olacaktır. 

Cinsellik kavramı çocukluk yıllarında başlar ve ergenlikte son şeklini alır. Bu dönemin sonunda bireyin cinsel özellikleri kolay kolay değişmez. Çocuğun diğer gelişim alanlarında olduğu gibi cinsel eğitiminde de aileye büyük görevler düşer. Yaşına ve gelişimine uygun bilgilendirilmeleri, merak ettiklerini rahatça sorabilmeleri ve uygun yanıtlar alabilmeleri önemlidir. Çocuğun her açıdan sağlıklı gelişebilmesi için erken yaşlardan itibaren kendi odasında tek başına yatması uygundur. Kısa, açık ve doğru şekilde verilen bilgiler çocuğunuzun size karşı güvenini pekiştirir ve başka kaynaklara başvurmaya gerek duymaz. Her çocuk cinselliği merak eder, fakat daha önceki girişimlerinin yanıtsız kalması, olumsuz ve sert tepkiler çocuğun soru sormasını engeller. Samimi ve içten bir şekilde merak ettiklerini çekinmeden size sorabileceğini, en doğru cevabı sizden alabileceğini vurgulamanız onu rahatlatacaktır. Çocuk ebeveynlerinden hangisine soru yöneltirse cevabı da o ebeveyn vermelidir. Duygusal olgunluğu kolaylaştırması, sağlıklı bilgilendirmenin yapılması ve çocuğun daha rahat olabilmesi için kız çocuğa annenin, erkek çocuğa ise babanın bilgi vermesi daha doğaldır. 

Bireyin tüm gelişim alanlarında sağlıklı bir süreç geçirmesi; yaşamında kendisi ve çevresiyle barışık, mutlu ve başarılı bir birey olmasını destekleyeceği gibi, ileride kendi kuracağı hayatında da aynı anlayışı sürdürmesini sağlayacaktır.

Hülya KALYONCU

Rehber Öğretmen