Toplumun Kültürel Değerleri

Bireyler, ailesinden ve yakın çevresinden öğrendiği ana dili aracılığı ile yaşadığı toplumun kültürel değerlerini öğrenir. Bu nedenle de biz Türkçe öğretmenlerine çok önemli görevler düşer. Kültürümüzün büyük mirası olan atasözlerinin ise biz öğretmenler için ayrı bir yeri vardır.

Beşinci sınıf ile birlikte ortaokul serüvenine büyük bir heyecanla başladığımız dönem itibari ile dört yıl boyunca atasözü ve deyimlerden Türkçe derslerimizde derinlemesine anlatıyoruz. Kısaca bu yazımda sizlere de atasözlerinden bahsetmek istiyorum.

Atasözleri her millette var olan dil hazineleridir. Bu sözler ait olduğu milletin yaşam tarzını, hayat tecrübesini, kültür seviyesini ve dünyaya bakışını gösteren söz değerleridir.

Günümüzde konuşma dilinde sıkça kullanılan, söylenmek isteneni kısa ve öz dile getirmeyi sağlayan atasözlerinin ilk ne zaman kullanıldığına dair kesin bir bilgi yoktur. Fakat ilkTürkçe atasözü örneklerine Orhun Yazıtla­rı'nda, Kâşgarlı Mahmut’un Divân-ü Lügati't Türk'ünde, Dede Korkut Hikâyeleri’nde rastlanır. Nesilden nesile aktarılarak günümüze kadar ulaşan, anonim nitelik taşıyan, kalıplaşmış önceki kuşakların yol göstericisidir. İlk ör­neklerinde atasözleri "sav", sonradan "mesel, darbı mesel" adıyla geçer. Türk atasözlerini ilk derleme­ler Tanzimat döneminde başlarsa da daha önceki birkaç yazma eser de büyük önem taşır. Cumhuriyet döneminde de bu konuya önem verilmiş Türk Dil Kurumu tarafından atasözleri ve deyimlerin derlemesi çalışmaları başlatılmıştır. Türkçe dersi ile ilgili bloğumuzda atasözlerinden bahsedip de atasözlerini daha iyi kavrayabileceğimizi düşündüğümüz birkaç atasözünden bahsetmemek tabii ki de olmazdı.

DAMLAYA DAMLAYA GÖL OLUR

Küçük şeylerin zamanla büyüdüğünü anlatmak isteyen bu söz azim ve kararlılığı anlatır. Geçmiş zamanda çocuğuna harçlıklarını yavaş yavaş veren bir adamla çocuğu arasında bir hikâyedir. Hepimizin ilham aldığı bu atasözü bir çoğumuzun çocukluğunda da paralarımızı biriktirdikçe önemini artıran gelişme çağındaki çocuklarımız için çok önemli bir atasözüdür.

DOĞRU, SARSILIR AMA YIKILMAZ

Özü sözü bir olan dürüst kişiler, hataları ve başkalarının sözleriyle itibar kaybetseler bile zaman içinde yitirdiği değerleri yeniden kazanırlar.

Atasözleri ile dilinizin güzelleşmesi dileğiyle.

İpek OLUĞ

Türkçe Öğretmeni