Isık Göl’de, bir Türk prensinin mezarından çıkarılan altın elbise… Adı bilinmeyen Türk Tigini, altın zırhından dolayı “ Altın Elbiseli Adam” olarak anılıyor. Onun bir Türk prensi olduğu aynı mezarda bulunan bir kabın üzerindeki yazılardan anlaşılmıştır.

Bir tabağın üzerinde bulunan iki satırlık yazı Türkçe idi ve günümüzden binlerce yıl önce yazılmıştı.

Yazı Orhun alfabesinin harfleriyle yazılmıştı. Rünik yazı idi. Yani, fırça ile yazılan Çin yazısı değil, çelik kalemle ağaca, taşa, madene kazılarak yazılan Türk yazısı. Eski Türk damgalarında görülen şekillerden çıkma bir yazı! Peki bu yazı Gök-Türklerden mi kalmıştı? Hayır.

Altın Elbiseli Adam’ın mezarının içinde bulunan eşyalar göz kamaştırıyordu. Her şeyden önce göze çarpan ışıl ışıl parlayan bir altın elbiseydi. Taçlı başlığında tuğlar ve oklar vardı. Belindeki kemerin solunda bir kama, sağında bir kılıç asılıydı. Başlığın alın hizasında koç, geyik ve at kabartmaları bulunuyordu. Çizmesinden başlığına, çorabından kemerine ve silahlarına kadar her şey saf altındı. Altınları saydılar: Tam 4800 parça! Bugüne kadar Mısır firavunu Tutankamon’un mezarından sonra en çok altın bulunan mezardı.

Bu mezar kimindi? Altın elbise kimindi? Bu soruların cevabı altınlar arasında kalmış, kararmış gümüş bir tabaktaydı. Çünkü üzerinde yazı vardı! 26 harften oluşan iki satırlık yazı! Yazıyı okumaya çalışan tarihçi önce “üç utız (yirmi üç)” sayısını, sonra “Khan uya (Han oğlu)” kelimelerini söktü.

Altın Elbiseli Adam’ın mezarında bulunan gümüş kabın üzerindeki bu iki satırlık yazı bilinen ilk Türk yazısıdır. Orhun anıtlarında gördüğümüz harflerle yazılmıştır ve MÖ V. yüzyıla aittir. Anlamı: Tigin 23’ünde öldü, Isık halkının başı sağ olsun.

Duygu CAN
Türk Dili ve Edebiyatı Öğretmeni